Waarom zijn deze fondsen belangrijk voor innovatieve ondernemers?

Leendert: “Investeren in innovatie is per definitie risicovol. Dat schrikt traditionele investeerders behoorlijk af. Maar innovatie is wel belangrijk voor ons als maatschappij. Daarom investeren we als ROM’s met fondsvermogen van gemeenten, de provincie en het Rijk in veelbelovende innovatieve bedrijven op momenten dat de markt nog aan de zijlijn staat. 

De fondsen zijn wel revolverend. Met het fondsvermogen van onze aandeelhouders maken we op termijn financieel rendement, zodat we de opbrengsten opnieuw kunnen inzetten.”

Isabel vult aan: “We stappen in op het moment dat er veel onzekerheden zijn. Door vroeg in te stappen, ondersteunen we transities die de economie in Noord-Holland verder kunnen gaan helpen. Maar het is geen subsidie. Op termijn moet er inderdaad rendement komen.”  

Vincent: “Bij dat risico inschatten draait het om de vraag: gaan eindgebruikers de innovatie straks omarmen? Je zet in op een gedragsverandering bij de consument—iets dat vaak onzeker is. In een circulaire economie bijvoorbeeld, wil je materiaal blijven hergebruiken, maar zo is onze samenleving nog niet ingericht. 

Of denk aan de gezondheidszorg. Daar is een personeelstekort en groeiende zorgvraag. Dan lijkt investeren in medische innovatie misschien minder risicovol, maar je moet nog steeds de arts kunnen overtuigen dat jouw machine of methode straks de beste oplossing biedt. Dat durft de markt vaak nog niet aan. Wij wel. Maar inderdaad niet zomaar.”

Hoe ontwikkelen de drie fondsen zich?

Isabel: “Voor het Transitiefonds en het MKB Fonds ligt de focus nu op het opbouwen van een gezond portfolio. We zijn pas vier jaar oud, hé? Dus we zijn nog volop bezig met nieuwe investeringen. Veel ondernemers spreken, scouten, zaken uitzoeken. De eerste positieve exits verwachten we op zijn vroegst over enkele jaren.”

Vincent: “Voor het MKB Fonds is het doel om rond 2029 volledig geïnvesteerd te zijn. Dat betekent nog drie à vier investeringen. Tegen die tijd verwachten we een portfolio te hebben van ongeveer 20 actieve bedrijven, waarna het grootste deel van het fondsvermogen is uitgezet. Daarnaast blijven we stapsgewijs investeren in bedrijven in ons portfolio die zich positief ontwikkelen.”

Isabel: “En vergeet niet: het Transitiefonds beschikt over een groter fondskapitaal en langere doorlooptijd dan het MKB Fonds. Rond 2030 willen we een portfolio hebben van 20 á 25 bedrijven en projecten. En de looptijd voor groei is bij ons vijf jaar langer dan bij het MKB fonds. Het Transitiefonds verstrekt ook projectfinancieringen, bijvoorbeeld voor de bouw van een duurzame fabriek. Dergelijke leningen hebben een (veel) langere looptijd.”

Leendert: “Het PDENH-fonds is zoals gezegd in een andere fase. We zijn bezig met het afronden van het portfolio. Bij elke nieuwe fundingronde kijken we of dat het juiste moment is om uit te stappen. Het gaat dan om timing, en om het vinden van de juiste marktpartij die onze rol kan overnemen.”

Wat hebben jullie geleerd over exits en fondsbeheer?

Leendert: “Bij iedere exit doen we een analyse van wat er goed en fout ging. Hieruit blijkt elke keer weer dat, verrassing, goed management cruciaal is. We zijn daarom bij al onze investeringen extra kritisch op het management.”

“Het moment van uitstappen is vanaf het begin onderdeel van het gesprek. Voorspelbaarheid is immers belangrijk voor wederzijds vertrouwen. Wanneer we uitstappen als investeerder, verwateren we ook als aandeelhouder. In de wereld van venture capital wordt dat soms gezien als verlies nemen. Voor ons betekent het juist dat onze taak volbracht is. Het laat zien dat er marktpartijen klaarstaan om onze rol als investeerder over te nemen.”

Isabel: “Net als bij PDENH bespreken we vanaf het moment dat we instappen hoe een eventuele exit eruitziet. Transparantie voorkomt verrassingen. De ondernemers weten waar ze aan toe zijn en wij ook.”

Vincent: “We zijn kritisch wanneer een onderneming niet de voortgang maakt die het vooraf had voorspeld en niet bereid is om daar voldoende zelfreflectie op toe te passen. We willen verder alleen investeren in bedrijven die maatschappelijke transities effectief ondersteunen. Dat betekent dat je soms harde keuzes moet maken. Maar wanneer we stoppen met bedrijven die niet genoeg vooruitgang laten zien, maakt dat weer kapitaal vrij voor andere veelbelovende investeringen. “Dat is de kracht van een revolverend fonds.”

Isabel: “Op dit moment richten we ons meer op investeringen in projecten en in duurzame voedselsystemen om tot een gebalanceerde spreiding te komen. Dat is later aan onze strategie toegevoegd als onderdeel van de bredere transitieopgave.”

Leendert: “Uiteindelijk zorgen we bij iedere exit dat we een reële prijs terugkrijgen voor onze investering. Dat geld gaat terug het fonds in en wordt opnieuw ingezet. Zo blijft het fonds revolverend en kunnen we generatie na generatie innovatieve ondernemers ondersteunen.”